Önsöz

Küresel ve bölgesel gelişmeler, iç siyasetteki yapısal dönüşümler, terörle mücadele ve güvenlik kaygıları, toplumun ve siyasetin dinamik yapısı Türkiye’nin bir yılını değerlendirmeyi oldukça zor bir iş haline getiriyor. Ancak tüm bu zorluğa rağmen analitik bir bakış açısı ile Türkiye için 2017 yılında siyaset, dış politika, ekonomi, medya, güvenlik, eğitim ve sosyal politikalarda yaşananların bir izleğini çıkarmak mümkün. SETA’nın artık gelenekselleşmiş ve alanında başucu eseri haline gelmiş olan yıllığı bu çabanın ürünü.

2017 yılında Türkiye içeride ve dışarıda bir taraftan siyasetin olağan işleyişi ile meşgul olup politika üretmeye çalışırken diğer taraftan yapısal sorun alanlarına çözüm arayışını devam ettirdi. İç politikada yapılan en önemli değişiklik Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişti. Türkiye 2023 hedeflerine ulaşmak yolunda önemli bir yapısal engelden kurtuldu. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişle ilgili bir diğer önemli konuysa geçiş sürecinin yönetilmesi ve uyum yasalarıydı. Yıl boyunca bu alanda önemli hazırlıklar yapıldı. Bu konu 2017’den 2018’e devam eden bir başlık olarak yeni yılda da siyasetin önemli bir gündemi olacak. Bunun yanında terörle mücadele de siyasetin önemli gündem maddelerinden biriydi. Türkiye 2017 boyunca FETÖ, PKK ve DEAŞ’la mücadelesini hem içeride hem de dışarıda devam ettirdi.

2017 iç politikanın birçok gündeminin dış politika ile kesiştiği bir yıldı. Türkiye’nin terörle mücadelesi bölgesi ve Batı dünyasıyla ilişkilerinde belirleyici bir unsur oldu. ABD ile Suriye krizi, PKK’nın Suriye kolu PYD’ye verdiği destek ve FETÖ elebaşının iadesi; Avrupa ülkeleriyle de FETÖ ve PKK ile mücadele üzerinden gerilimler yaşandı. Batılı müttefiklerinin Türkiye’nin terör örgütleri ile mücadelesine gerekli desteği vermemesi ilişkilerdeki temel sorun alanlarından bir tanesiydi. Suriye krizi terörle mücadele gündeminin ötesinde 2017 dış politikasının en önemli gündemlerindendi. Türkiye terörü kaynağında bitirmeyi esas alan yeni güvenlik konseptine uygun olarak Kuzey Suriye’de askeri etkinliğini artırırken Rusya ve İran ile Suriye krizinin çözümü noktasında aktif bir arayışa girdi. Tüm bunların yanında Türkiye’nin atılımcı dış politikası 2017’de devam etti. Bir yandan Asya ve Afrika ülkeleri ile yeni ve kapsamlı ilişkilerin tesisine çalışılırken diğer yandan var olan bağların kuvvetlendirilmesi noktasındaki çabalar da sürdü.

Terör olayları ve 15 Temmuz darbe girişimi neticesinde 2016’da potansiyelinin altında büyüyen Türkiye ekonomisi risklerin azalması ile birlikte 2017 yılında yükselişe geçti. Türkiye ekonomisi hükümetin ekonomik aktivitenin canlandırılmasına yönelik aldığı tedbirler ve küresel ekonomide yaşanan canlanma sayesinde 2017’de beklentilerin üzerinde bir büyüme performansı sergiledi. Türkiye üçüncü çeyrekteki yüzde 11,1’lik büyüme performansı ile G20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ülke oldu. Spekülatif hareketler ve manipülatif haberlere rağmen ekonominin istikrarlı bir patikada ilerlemesi Türkiye ekonomisinin dış şoklara karşı artan direncini göstermektedir.